Czym jest nietolerancja laktozy i jakie są jej rodzaje? Co w przypadku nietolerancji laktozy można jeść, a czego należy unikać? W tym artykule wszystkie kwestie zostaną wyjaśnione!
Czym jest nietolerancja laktozy?
Nietolerancja laktozy (hipolaktazja, niedobór laktazy), to jedna z najczęstszych nietolerancji pokarmowych. Występuje wtedy, gdy w organizmie brakuje laktazy – enzymu niezbędnego do rozkładu laktozy, czyli cukru występującego w mleku. Pojawiają się wówczas nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, bóle brzucha, mdłości, biegunki, duża ilość gazów.
Szacuje się, że w Polsce nietolerancja laktozy dotyczy ok. 25% populacji.
Hipolaktazji nie można wyleczyć. Sposobem na nią jest dieta eliminacyjna, niezawierająca produktów z laktozą, ewentualnie przyjmowanie preparatów pozwalających ją przyswajać.
Rodzaje nietolerancji laktozy
Wyróżnia się nietolerancję:
wrodzoną (alaktazja), którą stwierdza się bardzo rzadko – dziecko od urodzenia nie posiada zdolności wytwarzania enzymu laktazy
pierwotną – występującą u osób dorosłych (hipolaktazja dorosłych)- ujawnia się w okresie dojrzewania lub we wczesnym wieku dorosłym; przy tego typie nietolerancji rzadko występuje całkowity zanik wytwarzania laktazy
wtórną (nabytą) – mająca charakter przejściowy lub utrwalony, w zależności od rodzaju i czasu działania czynnika uszkadzającego błonę śluzową jelita cienkiego; charakter przejściowy występuje najczęściej w wyniku stosowania leków niszczących błonę śluzową jelita (antybiotyków, niesteroidowych leków przeciwzapalnych).
Dieta dla osób z nietolerancją laktozy powinna być odpowiednio zbilansowana, tak aby uzupełniać niedobory, czyli bogata w wapń, witaminy B2i B12, białko, cynk, magnez i potas oraz oczywiście nie zawierać produktów mlecznych.
Co możesz jeść przy nietolerancji laktozy?
Produkty bez laktozy, bogate w wapń:
- tofu z solami wapniowymi
- mleko sojowe wzbogacone w wapń
- soki owocowe wzbogacone w wapń
- sardynki w oleju
- śledzie
- fasola
- soja
- natka pietruszki
- jarmuż
- warzywa strączkowe
- płatki owsiane
- orzechy
- woda mineralna wzbogacona w wapń
Produkty bez laktozy, bogate w witaminę B2 i B12:
- mleko sojowe
- mięso
- wątróbka
- ryby
- jajka
- kasza gryczana
- kasza jaglana
- płatki owsiane
- płatki pszenne
- nasiona roślin strączkowych
- groszek zielony
- kapusta włoska
- brukselka
- szpinak
Produkty bez laktozy, które stanowią źródło białka:
- mleko sojowe
- mięso
- drób
- ryby
- jajka
- nasiona roślin strączkowych
Produkty bez laktozy, które stanowią źródło cynku:
- mięso
- kasza gryczana
- kasza jaglana
- płatki owsiane
- płatki pszenne
- ryż
- fasola
- soja
- soczewica
- groch
- czosnek
- owoce morza
- koperek
- natka pietruszki
Produkty bez laktozy, stanowiące źródło magnezu:
- kasza gryczana
- płatki owsiane
- kasza jaglana
- ryż brązowy
- płatki pszenne, żytnie, jęczmienne
- orzechy i migdały
- orzechy arachidowe, laskowe, pistacjowe, włoskie
- nasiona roślin strączkowych
- soja
- groch
- soczewica
- pestki dyni
- mak
- nasiona słonecznika
- owoce suszone
- figi suszone
- daktyle suszone
- morele suszone, rodzynki, śliwki suszone
- woda mineralna wapniowo-magnezowa
Jeśli chodzi o ograniczenie, a nie całkowitą eliminację produktów mlecznych, to dobrze tolerowane jest mleko fermentowane w postaci kefirów lub jogurtów. Zawarte w tych produktach probiotyki są zdolne do wytworzenia laktazy, a same produkty poddane fermentacji mlekowej zawierają mniej laktozy. Przy kupowaniu jogurtów należy jednak uważać na skład, gdyż są one często domieszkowane mlekiem w proszku.
